එක්තරා වෙළද කණ්ඩායමක පුද්ගලයෙකුට තාපසයෙකු මුණ ගැසී තොරතුරු විමසා ඔහුගෙන් එක්තරා සීලයක් සමාදන් ව එය පිළිබදව දැඩි ඇල්මෙන් ගෞරවයෙන් යුක්තව එයම මෙනෙහි කරමින් සිටියදී තම කණ්ඩායම සමග වෙළදාම් කිරීමට යාමට මහ මුහුදේ නැවක නැගී යාත්රා කිරීමට සිදුවිය. මේ පුද්ගලයා නැව් නැගී යන අතරමගදී මහ මුහුද මැදදී යාත්රාව අනතුරකට ලක් විය. යාත්රාවේ පතුලේ සිදුරකින් මුහුදු ජලය
Category: කතා වස්තු
එකම ස්ත්රියකට බැදි ලෝලය නිසා ජාති සතරකම මරණයට පත් වූ මිනිසෙක්
පෙර කාලයකදී එක් පිරිමියෙක් තම සහෝදරයාගේ භාර්යාව සමග කාම රතියෙහි හැසිරෙයි. මෙම ස්ත්රියද තමාගේ පුරුෂයාට වඩා මේ පුරුෂයාගේ සහෝදරයා සමග කම් සැප විදින්නට ගිජු වූවාය. එහෙත් කල් යත්ම තම පුරුෂයාට මේ බව දැනිය හැකි අවකාෂය වැඩි බව අවබෝධ කරගත් මෙම කාම කාන්තාව ඇති විය හැකි බැරෑරුම් අවස්ථාව වළකාලීම සදහා තම පුරුෂයා ඒ සහෝදරයා ලවා මැරවීමට
කොතැන ගියත් නැත මරුහට බාධා කුමන නැටුම් කෙළි කවට සිනාදා…
පෙර අතීතයේ එක්තරා බමුණෙක් නිසි වයසට එළඹි කළ විවාහයක් කර ගත්තේය. ඔහු එම බිරිදට ඉතා හොදින් සැලකුවේය. ඉතා ආදරයෙන් කරුණාවෙන් ඇගේ කුදු මහත් කටයුතු පිළිබද සොයා බැලුවේය. අලුයම අවදි වූ විගස ඇගේ හිස අතගා හිස තෙල් ගල්වා, සුවද වශී තවරා, සුවද මලින් සරසා ඉතා ආරක්ෂිත කාමරයකට යවා හොදින් දොර යතුරු ලා රාජකාරියට ගියේය. ටික දිනක්
බමුණා අමුණා ගනී
“බමුණා” යන වචනය ඇසෙන විටක මතකයට එන්නේ නොයෙක් ආකාරයේ සමාජ මතිමතාන්තර යි. බමුණන්ගේ පහසුව තකා හෝ ආත්මාලාභය තකා නොයෙක් මත ඉදිරිපත් කරමින් අනුන්ගෙන් යැපෙන පිරිසක් ලෙස ප්රසිද්ධය. අගහරුවාදා දිනය පෘථග්ජන මිනිසුන්ට දිය නෑම අසුභය. ඒ ටික බමුණු මතයකි. ඉතින්… අපේ මිනිස්සු අගහරුවාදාට දිය නෑවේ නැත. බමුණන් එදාට හොදට දිය නාගත්තේය. කළ පව් කම් නැති කරගන්නට
බුද්ධං සරණං ගඡ්ඡාමි
“අනේ” අපි මොනතරම් හොදට ඉන්නවාද? කාටවත් කරදර කරන්නේ නැහැ. පන්සල් යනවා. සිල් සමාදන් වෙනවා. උදේ හවස බුදුන් වදිනවා. ඒත්… කෝ සැපක්. යන්තම් එදා වේල ගැට ගහගන්නවා විතරයි. නරක වැඩ කරන මිනිස්සු හොදට ගෙවල් දොරවල් හදාගෙන යාන වාහන අරගෙන සැපසේ ජීවත් වෙනවා. මෙහෙම කියමින් පසුතැවිලි වන කී දෙනෙක් අපට මුණ ගැහෙනවාද? නොයෙක් වැරදි වැඩ කරන අය
පින් කිරීමෙන් ලැබෙන අනුසස්…
අතීතයේ බරණැස් නුවර ධර්මපාල නමින් කුමාරයෙක් විය. හෙතෙම ශිල්ප හැදෑරීමට සුදුසු කාලයේ තක්සලා නුවර දිසාපාමොක් ආචාරීන් සමිපයට යවන ලදී. එකල එම විද්යායතනයේ අධ්යාපනය ලබන ශිෂ්යයෝ පන්සීයක් පමණ වූහ. දිනක් මේ පන්සීයක් දෙනා අතුරින් හදිසියේම වාගේ එක් ශිෂ්යයෙක් මරණයට පත් විය. මේ අවස්ථාවේදී දිසා පාමොක් ආචාරීන් වහන්සේ හා සියලුම ශිෂ්යයෝ හඩා වැලපී ශෝකයෙන් භරිතව ආදාහන කටයුතු
ජර මර අස්සේ බර කරත්ත.
“අනේ මේ ජරමරේ නම් මට කරන්න බෑ” අපේ ගමේ ගොඩේ අය මෙහෙම කියනවා නිතර අහන්ට ලැබෙනවා…. කෙළවරක් නැති වැඩ ගොඩක පැටලි එයින් හෙම්බත් උනාම තමයි මේ වචන ටික පිට වෙන්නේ….. “එතන හරිම ජරමරේනේ” තව කෙනෙක් මෙහෙම කියන්නේත් තමන්ටත් තේරුම් ගන්න බැරි පටලැවිලි ගොඩක් ඇති බව දැක්කාමයි…. එහෙම නැතිනම් නිසි පිළිවෙලක් නැති කලබල කාරී බවක් දැක්කාමයි.
බිළාල ජාතකය
තිලෝගුරු බුදුරජාණන් වහන්සේ සැවැත්නුවර ජේතවනාරාමයෙහි වැඩ වාසය කරන සමයෙහි එක් වංචනික ප්රයෝගකාරී භික්ෂුවක අරඹයා මෙම ජාතක කතාව දේශනා කළ සේක. ජේතවනාරාමයේ වාසය කළ එක්තරා භික්ෂුවක් සෙසු සංඝයා වහන්සේට බෙහෙවින් වංචා කරයි. ප්රයෝග කොට රවටයි. මේ බව වටහා ගත් භික්ෂූහු එම භික්ෂුව කැදවා ගෙන බුදු හිමි හමුවට ගොස් ඔහුගේ එම නොමනා කටයුතු ගැන දන්වා සිටියහ. ඒ
“බුදුන් වහන්සේගේ ජීවමාන කාලයේ ද” බමුණෝ මිනිසා මුලා කළෝය…
මිසදෙටු අදහස් ගෙන්හැර පාමින් බුදුන් වහන්සේගේ ශ්ර්රී සද්ධර්මය හැම දහමකටම වඩා සුවිශේෂ ය, ගාම්භීරය. එසේ වීමට හේතු වූ කාරණා අතර සුවිශේෂී වන්නේ සම්මා දිට්ඨිය තුළ අවබෝධතා ඥානය ගොනුකර ගැනීම හා ඒ තුළම දහම තේරුම් ගැනීමට බුදුන් වහන්සේ විසින්ම අවස්ථාව සලසා දීමයි. බාහිරව පෙනෙන ප්රපංචයක මුල්බැස ගනිමින් යමක් පිළිගැනීමට වඩා තමා බුද්ධි ගෝචර කරගැනීමේ මගක් තම
ලොව මැවූ මහා බ්රහ්මයා මහා පව්කාරයෙකි.
මිනිසා විසින් විදින්නා වූ දුක්ඛදායක දේ මෙන්ම සැපදායක දේ හෝ ප්රීතිදායක, මධ්ය්ස්ථාදායක වින්දනයට හේතුව මැවුම්කාරයා වන ඊශ්වර විසින් (මැවුම්කරු විසින්) මවා ඇති ආකාරයෙනි. එනම්, මිනිසා වනාහි දෙවියන් වහන්සේගේ කැමැත්තයි. ඔහුගේ අධිෂ්ඨානයේ ප්රතිඵලයක් වෙයි. අපගේ ඉරණම, වාසනාව රැදී ඇත්තේ දෙවියන් වහන්සේය. මිනිසාගේ දෛවය ඔහු විසින් කල් ඇතිව තීරණය කර ඇත්තේය. මිනිසාට නිදහසේ හිතන්නට හා ක්රියාකරන්නට අවසර