- මෙථුන ධම්ම පාරාජිකාව
මිනිස් නොමොනිස් තිරිසන් සතුන්ගේ සමතිස් මාර්ගයෙන් යම්කිසි මාර්ගයක තම නිමිති ප්‍රවේශයෙන් හා පෙරමං ප්‍රවේශකළ කල්හි ප්‍රවේශන, ප්‍රවිශ්ට, ස්ථිති, උද්ධෘත යන සතර ක්ෂණයන්හි යම්කිසි ක්ෂණයක ඉවසීමෙන් වන පාරාජිකාවයි.
- අදත්තාදාන පාරාජිකාව
මිනිසකු අයත් පුරාණ නිලක්ෂාපතනයෙන් සතරින් කොටසක් අගනා වූද හිමියෝ විසින් නොදෙනලද්දා වූද යම් කිසිවක් පස්විසි අවහාරයන්ගෙන් කිසියම් අවහාරයකින් සොරසිතින් ගැනීමෙන් වන පරාජිකාවයි.
3.මනුස්ස විග්ගහ පාරාජිකාව
ප්‍රතිසන්ධි විඥාන සහිත කලලරූපය පටන් මනුෂ්‍ය ප්‍රාණයක් මරණ චිත්තයෙන් දිවි තොර කිරීමෙන් ද මෙරමා ලවා දිවි තොරකරවීමෙන්ද සිදුවන පාරාජිකාවයි.
- උත්තරී මනුස්ස ධම්ම පාරාජිකාව
තම සන්තානයේ නූපන් ප්‍රථම ධ්‍යානදී ප්‍රභේදගත උතුරු මිනිස්දම් අධිමානයෙන් තොරව පාපීමෙත්තාවෙන් ප්‍රකාශ කිරීමෙන් වන පාරාජිකාවයි.
“කිලෙසාරිහි පාරාජියෙතෙ පාරාජීයෙත්ථාතිවා පාරාජිකො” යන විග්‍රහයට අනුව කිලෙස් සතුරන් විසින් එම ජාතියෙහි උපසපත් බවට නුසුදුස්සෙකු කිරීමෙන් පරදවනු ලැබෙනුයි පරදවන ලදිනුයි හෝ පාරාජිකානම් වේ.
යම්කිසි භික්ෂුවක් යම ඇවතකට පැමිණ ශාසනයෙන් ව්‍යුත වීද පැරදුනේද ගිලිහුනේ ද දුරු කන් ලද්දේද ඔහු කෙරෙහි උපොස්ථ පවාරණාදී විසින් සමග විසීමක් නැතිවේඑද ඒ ඇවත පාරාජිකා නම් වේයයි පරිවාරපාලියෙවහි දැක්වේ.
මේ පාරාජිකාපත්ති කඩ කිරීමෙන් ස්ථිර වශයෙන් නෙරපා හැගීම් ගෙන දෙන පාරාංචිය යන වචනයට මේ පාරාජිකා යන වචනය සමාන විය හැකි යැයි සිල්වත් ලෙවි කියවන බව “බෞද්ධ චින්තා” යන කෘතියෙහි සදහන් වේ.
පාරාජිකා වූ භික්ෂුවකටද ගිහියෙකු හෝ සාමණේරයකු වී නැවත සරණ ගමණයේ පටන් ඒ ඒ සිල් රැක මනාව පිළිපැදීමෙන් අරහත් මාර්ග ඵලය හැර සෙසු මාර්ග ඵල ලබා ගන්නටද සුදුස්සකු විය හැකිය.
අදින්නාදාන පාරාජිකාව ගැන තවදුරටත් දැන ගැනීම සදහා සඞඝාධිකරණ නම් කෘතියෙහි 161 – 184 පිටු කියවන්න. වර්තමාන මුදල් ව්‍යවහාරයෙන් සොරා ගැනීමෙන් පාරාජිකාවන වස්තුවේ අගය රුපියල් එකයි ශත අසූවකියි. එහි සහේතුකව දක්වා ඇත.
ප්‍රශ්නය 1: ඇතැම් ස්වාමීන් වහන්සේලා රහසේ කසිප්පු රා වැනි මත් ද්‍රව්‍ය පානය කරති. මෙයත් වරදක් වේද? නොවේද?
ප්‍රශ්නය 2: දැන් බොහෝ සෙයින් ඇතැම් හාමුදුරුවරුද සාමණේර හිමිවරුද කුඩා දරුවන් වඩා ගණිති. හුරතල් කරති. මේවා අද සමාජයට ගැලපේද?
කාපොතිකා පානය බීමත්ව නුවර දොර වැටී නැගිට ගත නොහී සිටිය සාගත තෙඋන් නිමිති කරගෙන සුරාමේරය පානෙ පාචිත්තියං යනුවෙන් රහමෙර වීමෙන් පවිතී වේ යයි බුදුරජාණන් වහන්සේ පණවා වදාළ ශික්ෂාපදය වර්තමාන සාගතලාටත් එකසේම බලපාන හෙයින් ඒ හිමිවරුන්ටත් මත් පැන් බීම වරදෙකි.
සාමණේර උපසපන් සියලුම පැවිද්දන් තමන් වහන්සේලාගේ ශීලයන් මනාව රැකගෙන සසුන් කෙත සරුසාර කරගත යුතුය. එයට පටහැනිව පවත්නා අන්වේඝන නොසුදුසු අයුරින් ජීවත්වීම් විසි එකක් මජ්ජිම නිකායට්ඨි කථාවේ මජ්ජිම පණ්ණාසකයේ කන්දරක සූත්‍ර වර්ණනාවේ 567 පිටුවේ සදහන් වේ.එයින් එකෙකි පාරිහට්ටකාව. එය විශුද්ධිමාර්ගයේ මෙසේ විවරණය වේ.
පාරිභට්ටතානි පාරිභාවොයොති කුදාරතෙ ධානි විය අඩෙකනවාථනෙධ වා පරිභට්ති ධාරෙතීති අතෙථා තස්ස පරිභටස්ස කම්මං පාරිභට්ටතානි.
දරුවඩන්නභුගේ භාවය යන අත්ථියි. යමෙක් කුලදරුවන් කිරිමවක මෙන් ඇකයෙන් හෝ කෛන් හෝ දරත් වඩත් යන අත්ථයයි. ඒ දරුවන් වඩන්නහුගේ ක්‍රියාව “පාරිභට්ට” නම් වේ යනු පූර්වෝක්ත ජේදයේ අදහසයි.
කුඩා දරුවන් වඩා ගැනීමෙන් හුරතල් කිරීමෙන් ලෞකික වශයෙන් වත්සල රසයක් විදිය හැකි වුවද ශාසනික වශයෙන් එය ආජීව කෙලෙසන්නකි.
පූජ්‍ය හැඩිගල්ලේ විමලසාර ස්වාමීන් වහන්සේ